Ein gong før jul hend det, eg hugsar ikkje
kor gammal eg var. Mor og eg skulle austover lia for å kalle sauene heim for kvelden.
Eg
minnes korleis eg lærde den første julesongen. Det tok til å snøa
så smått, helst om nettene. Me unge var vant til at det var vår jobb å henta
sauene heim frå skogen før kveldsmørket la eit tyngande teppe over dalen og
stigane mellom trea.
Vesleguten kunne ikkje gå aleine etter
sauene, må vita. Mor skulle vera med. Om ein av brørne mine var
med, kan eg ikkje hugsa nå. Heller ikkje kor langt i utmarka me gjekk. Alt
dette er stroke ut or minnet, som det ofte er med uvesentlege ting.
Men så var me på heimveg. Og det minnest
eg godt. Vegen heimover gjekk gjennom beitelandet med saueflokken føre oss.
Gjennom den siste grinda til heimebøen.
Nå er det snart jul,
sa mor.
Ja, sa eg. Det tykte eg var sjølvsagt. Kvifor skulle
ho seie det? Alle visste slikt. Me talde på knappane kvar dag. Nå nærma tida
seg. Det var berre så mange dagar
att.
Då syng me julesongar, heldt ho fram.
Det visste eg vel. Kven kunne gløyme
julefesten i fjor oppe på ungdomshuset i dalen? Konene hadde koka ein slags
kaffi eller erstatning, heitte det visst. Den store koparkjelen på Bedehuset hadde stått ubrukt både i eitt og to år var
det likt til. Det som kom ut or kjelen var i alle høve både grønt og grått. Dei
barskaste bøndene skulle plent smaka for å visa at dei kunne drikka det. Men mange supane vart det ikkje. Den grøne
eiren var klåre gifta, klaga ein og spytta ute i gangen. Dei meir vituge sat
det var fårleg å drikka slikt.
Slå det ut, det er inga skam nå, sa dei.
Julematen var både turr og kald på den julefesten. Men song kring julegrana,
det gjorde gubbane. Trampa takten og "vaska tøy" som aldri før.
Vil du læra ein song? Slik heldt mor fram
og vekte meg av draumane.
Klart eg vil, sa eg spakt. Eg var ikkje
viss på korleis det skulle skje her ute. Mørkt var det og.
Høyr godt etter nå, og sei det etter meg,
sa ho. Sauene tassa vidare bortover marka, og ei bjølle klemta litt kaldt i
kveldsbrisen.
Jeg er så glad hver julekveld
for da ble Jesus født...
Sei det du og nå.
Ho hadde lært songen på bokmål då ho
gjekk på skulen, og lærde han vidare slik. Eg veit ikkje om eg undra meg over
det nett då. Men eg knota meg gjennom vers etter vers. Det låg litt ekstra
høgtid over bokmålet. Det var ikkje slikt me sa til kvardags.
Ennå kan eg hugsa verset ho sa føre då me
kom til ei ekre som heitte Ormhaug, eit stykke frå heimehusa. Over denne ekra
lydde det så klårt - eg trur det tendra nokre stjerner over oss og då!
Da tenner moder alle lys
så ingen krok er mørk.
Hun sier stjernen lyste så
i hele verdens ørk.
Desse versa har fylgt meg i alle år. Og
det lys som mor tende i vesleguten, slokna ikkje. Det skapte ein lengsel i
sjela etter himmelen og å leva med Jesus. Eg skjøna nok
ikkje alt det den gamle songen sa, eller kva dette lyset var. Men desse orda
trur eg vart eit såkorn som fekk tid til å røta seg og gro. Seinare har eg
kanskje sett litt meir i dei vanskelege orda i kristentrua. Men det er ikkje
tanken og vitet som skulle gripa det og forstå i første rekkje. Det var den
Heilage Ande som brukte dei bibelske omgrepa og synte meg frelsa.
Og før me nådde stova heime på tunet
hadde eg lært ennå eit vers.
Og hvis den skinner på min vei,
da kommer jeg til Gud.
Sidan har det vore ynskje og bøna: å få
kome heim.
